خوان کارلوس گاریدو نام جدید سرمربی پرسپولیس است؛ فردی که بررسی کارنامه او نکات جالبی را به دست میدهد.
پنجاه و پنج ساله از اسپانیا، کسی که تقریبا هرگز فوتبال بازی نکرده و از همان ابتدا وارد شغل مربیگری شده، چیزی شبیه به مسیر اوسمار ویه‌را، سرمربی سابق پرسپولیس. او سال‌ها در اسپانیا بوده اما اخیرا پیشنهادی بهتر از شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا پیدا نکرده و یک دوره حضور در سطح دوم اسپانیا نیز نتیجه موردنظر را برایش در پی نداشته است.
هواداران پرسپولیس دو نگاه کاملا متفاوت به این سرمربی مشهور دارند؛ از یک سو تجربه کار طولانی در لالیگا و آشنایی با فوتبال در خاورمیانه، او را به یک چهره مقبول تبدیل کرده و از سوی دیگر نتایج ضعیف و برکناری در چند تیم، او را در قامت یک سرمربی متوسط تنزل داده است.
البته شاید بخشی از این قضاوت به دلیل فضایی است که مدیران باشگاه با طرح اسامی مطرحی چون والتر ماتزاری و یان فنت شیپ به وجود آوردند و حتی ساعاتی پیش از معارفه نیز مالکان و اسپانسرهای باشگاه، فضا را به سمتی بردند که همه انتظار شنیدن یک نام بزرگ را به عنوان سرمربی تیم داشتند.
* ظهور خوان کارلوس در منطقه خودمختار
بیست سال تجربه کار در فوتبال اروپا. عمده دوران شهرت و اعتبار خوان کارلوس در این دوره رقم خورد. جایی که او از دهکده کوچکی در شمال والنسیا، مربیگری را آغاز کرد و پنج سال در آنجا دوره‌های مختلف را پشت سر گذاشت تا سپس به منطقه خودمختار کاستیون برود. 33 سالگی جایی بود که به عنوان مربی پای به آکادمی ویارئال گذاشت و تا مقام مربی تیم پایه، مدیر آکادمی و سرمربی تیم ب نیز پیش رفت.
نکته ویژه در مورد این سرمربی، شروع زودهنگام کار مربیگری است. جایی که از 24 سالگی پای به کلاس مربیگری گذاشت تا به عنوان فردی که هرگز فوتبال را حرفه‌ای بازی نکرده، به یک سرمربی مشهور، سرشناس و فعال در فوتبال اروپا تبدیل شود. او البته تا سال 2011 در سطوح پایین حضور داشت اما همین تجربه سال‌ها کار در آکادمی ویارئال، مدیران باشگاه را متقاعد کرد تا به او تیم بدهند.
خوان کارلوس در 7 سالی که عضو خانواده آکادمی و تیم ب ویارئال بود، یک صعود ارزشمند به سگوندا دیویژن (دسته یک اسپانیا) را ثبت کرد؛ سال 2008 و زمانی که جای خوان کارلوس اولیوا را گرفت و این صعود چشم‌گیر را رقم زد.
* رنسانس گاریدو، ویارئال خانه آرزوها
«فوتبال همه زندگی من است، شادی و رضایت زیادی به من داده، از لحظات سخت آن نیز بسیار آموخته‌ام.» بعد از ممارست فراوان و ورود به فوتبال به عنوان یک چهره ناشناخته، شانس ناگهان در خانه گاریدو را می‌زند. این همان روزی است که او مدت‌ها انتظارش را می‌کشید و حالا شکست 2-0 خانگی، زمینه این جابجایی بزرگ را فراهم می‌کند.
تیتر رسانه‌ها: «خوان کارلوس گاریدو جانشین ارنستو والورده در تیم اصلی ویارئال». کمتر کسی او را می‌شناخت اما در آن نیم فصل، نتایج خوبی را با تیم زردپوش ویارئال به دست آورد. شانس سرمربیگری در تیمی که رابرت پیرس، سانتی کازورلا، برونو سوریانو، جوزپه روسی، دیگو گودین و... تجربه منحصربه‌فردی برای یک سرمربی 40 ساله محسوب می‌شد. او در فصل نخست تیمش را بر جایگاه هفتمی قرار داد و سهمیه لیگ اروپا را به دست آورد تا پیشنهاد تمدید قرارداد را بگیرد.
فصل دوم یک دوره بی‌نظیر برای ویارئال محسوب می‌شود. خرید سیسینیو، هافبک برزیلی و هدایت بازیکنانی نظیر مارکوس سنا، کیکو و گونزالو رودریگز با نتایج باورنکردنی لالیگا و لیگ اروپا همراه بود. آنها بالاتر از سویا و اتلتیکو مادرید در رتبه چهارم قرار گرفتند تا سهمیه لیگ قهرمانان اروپا را کسب کنند و در لیگ اروپا نیز با حذف بایرلورکوزن و ناپولی به نیمه‌نهایی رسیدند و آنجا به تیم قهرمان، پورتو، باختند و حذف شدند. با این نتایج، سرمربی جوان برای سومین سال در سمت خود ابقا شد.
* افول ناگهانی، آغاز برکناری سریالی
فصل سوم با نتایج عجیب و غریبی همراه بود. آنها در پیش‌فصل بردهای مهمی را کسب کردند اما لالیگا برایشان با باخت پنج گله به بارسلونا، سه گله به رئال مادرید و اتلتیکو مادرید آغاز شد تا آنها به سرعت در منطقه سقوط قرار بگیرند و روزهای تاریک خوان کارلوس گاریدو آغاز شود. آنها در لیگ قهرمانان اروپا نیز شش باخت سنگین و تلخ به ناپولی، بایرن مونیخ و منچسترسیتی داشتند تا مدیران باشگاه ویارئال، او را اخراج کنند. البته این تیم در ادامه فصل هم نتوانست نتایج بهتری کسب کند و به شکلی تلخ و عجیب از لالیگا سقوط کرد.
با این حال چند ماه بعد، پیشنهاد کلوب بروژ، او را به ژوپییر لیگ بلژیک بُرد. آنها تا فصل پایان 2012-13 نتایج خوبی کسب کردند و برای فصل جدید هم هدایت خود را به این سرمربی اسپانیایی سپردند. فصل بعدی هم او سرمربی کلوب بروژ بود و نتایج خوبی کسب کرد و بازیکنانی نظیر مونیر و باکا را به تیم اصلی آورد اما ناگهان بعد از 7 بازی از سمت خود اخراج شد. جالب اینکه او در کلوب بروژ، جانشین ژرژ لیکنز، سرمربی سابق تراکتور شده بود.
اخراج از کلوب بروژ هم پایان کار او نبود. این بار تیم آشفته رئال بتیس هدایت خود را به گاریدو سپرد تا از سقوط نجات پیدا کند اما نتیجه چیزی جز 5 باخت در 10 بازی نبود. بنابراین بتیس هم او را اخراج کرد و گابریل کالدرون، سرمربی پیشین پرسپولیس، را به عنوان سرمربی برگزید.
* جدایی از اروپا، ورود به خاورمیانه
پیشنهاد بزرگترین تیم فوتبال آفریقا (الاهلی مصر) گاریدو را به خاورمیانه آورد. او در یک فصل و نیم با این تیم موفق شد سوپرجام مصر و جام کنفدراسیون آفریقا (تورنمنت درجه دوم) را کسب کند. با این حال شکست خانگی در فصل بعدی، او را به سمت در خروجی بُرد. جالب اینکه بعد از این اخراج الاهلی بردهای متوالی را کسب کرد و به سهمیه لیگ قهرمانان آفریقا هم رسید.
تیم بعدی، الاتفاق عربستان بود که نتایج قابل قبولی را در دوره 7 ماهه سرمربیگری گاریدو به دست نیاورد تا طرفین برای ادامه همکاری تمایلی نداشته باشند. تیم بعدی راجا کازابلانکا مراکش بود؛ جایی که بازهم چیزی جز اخراج برای گاریدو نداشت، او البته در فصل اول قهرمان جام حذفی و جام کنفدراسیون آفریقا شد اما شکست در فینال جام کنفدراسیون فصل بعد، منجر به اخراج او شد.
امضای قرارداد با العین، تیمی که بعد از جام باشگاه‌های جهان سرمربی خود را تغییر داده بود، گاریدو را به فوتبال امارات بُرد. او در 17 بازی 9 بار بازنده شد و قهرمانی امارات را به شباب الاهلی داد و حتی نتوانست سهمیه مستقیم آسیا را کسب کند. جالب اینکه تیم او در لیگ قهرمانان برابر الدحیل، الهلال و استقلال شکست خورد تا از صعود به مرحله حذفی لیگ قهرمانان هم ناکام بماند.
او از نوامبر 2019 تا ژوئن 2023 هدایت پنج تیم در تونس، مراکش، مصر و الجزایر را برعهده گرفت و چند ماه هم به کاستیون والنسیا رفت تا این تیم را به سطح بالاتر بیاورد اما با قعرنشینی از سمت خود برکنار شد.
با این حال اکنون او بعد از 30 سال سرمربیگری در اسپانیا، بلژیک، امارات، مراکش، مصر، عربستان و الجزایر، پای به فوتبال ایران خواهد داشت تا هدایت پرسپولیس را برعهده بگیرد.
* باتجربه و سرشناس، شکست‌خورده و اخراجی
در مجموع بررسی کارنامه این سرمربی نشان میدهد که دوره مربیگری او با تجارب بزرگی همراه بوده است؛ از جمله موفقیت با ویارئال در لالیگا و البته شکست با همین تیم در فصل آینده. او همچنین با رئال بتیس دوره آشفته را پشت سر گذاشت و در چهار تیم دیگر هم با حکم اخراج مواجه شد.
گاریدو خود را یک سرمربی تمرین‌محور می‌داند؛ فردی که از بازیکنانش می‌خواهد با فداکاری و فکر بیشتر، تمرینات را سپری کنند و البته همانطور که قرار است برای یک بازی رسمی به میدان بروند، در جلسات تمرینی حاضر شوند.
او خود را نه یک سرمربی تهاجمی و نه یک سرمربی تدافعی می‌داند بلکه از نظر تاکتیکی "تعادل" تیم برای او کلیدی است. داشتن تعادل مناسب در هنگام حمله یا دفاع به تیم های او اجازه میدهد تا در برتری دائمی باشند.
خوان کارلوس خود را یک سرمربی بازیکن یاب می‌شناسد که مناسب تیم‌هایی با اقتصاد فشرده هستند که شاید این موضوع برای پرسپولیس ویژگی مثبتی باشد. او همچنین باتوجه به سابقه کار طولانی در آکادمی ویارئال، می‌گوید توجه ویژه به تیمهای پایه و بازیکنان جوان خواهد داشت.
اما تمام این موارد موضوعات تئوریک و روی کاغذ هستند که شاید برای یک فصل هدایت پرسپولیس در فوتبال ایران چندان هم مورد توجه قرار نگیرد. او باید در پرسپولیس چهره یک سرمربی برنده را پشت سر بگذارد و برای اولین بار در دوران سرمربیگری خود «آمار 60 درصد پیروزی در یک فصل» را ثبت کند که همین جمله چالش و دشواری کارش را به وضوح نشان میدهد.
